Brak wyników
Wyświetl wszystkie wyniki
Życie Ma Sens
  • Świat
  • Zdrowie
  • Relacje
  • Duchowość
  • Wydarzenia
  • Świat
  • Zdrowie
  • Relacje
  • Duchowość
  • Wydarzenia
Życie Ma Sens
Brak wyników
Wyświetl wszystkie wyniki

Ku pamięci i przestrodze

5 stycznia 2022
w Kultura, Świat
Czas czytania: 5 min
Strona Główna Świat Kultura

Każdego stycznia przypada rocznica uchwalenia w 1573 roku aktu konfederacji warszawskiej. Dokument ten widnieje na Liście Pamięci Świata UNESCO w uznaniu dla jego wkładu w rozwój idei tolerancji i wolności religijnej. Czy nadal jest dla nas ważny?

W drugiej połowie XVI wieku Rzeczpospolita przechyla się ku protestantyzmowi. Ewangelicy zajmują najprzedniejsze miejsca w parlamencie. Wiodą też prym w życiu umysłowym, zakładają szkoły i drukarnie, wydają pierwsze książki w języku polskim. Polska staje się azylem wolnej myśli i schronieniem dla różnowierców z innych krajów. W reakcji obóz katolicki zaczyna spychać niekatolików na obrzeża życia społecznego. Nie szczędzi się środków, by nie dopuścić do prawnego uznania różnowierstwa i wyboru króla protestanta.

W takich warunkach 28 stycznia 1573 roku sejm uchwala na żądanie protestantów akt konfederacji warszawskiej. Ma on gwarantować tolerancję i równouprawnienie wszystkim wyznaniom oraz zapewnić obozowi protestanckiemu prawne podstawy istnienia i bezpieczeństwa. Wielkie osiągnięcie. Artykuły konfederacji wciągnięto do statutów, które miał zaprzysiąc każdy nowo obrany król, mówiąc: „Przysięgam, że będę bronił i przestrzegał pokoju wśród dysydentów i w żadnym wypadku nie dopuszczę, by z powodu religii ktokolwiek był uciskany zarówno przez urzędników państwowych, jak i przez nas”. Konfederacja warszawska, choć zwalczana, przetrwała do końca Rze­czypospolitej, znajdując odbicie również w Konstytucji 3 Maja.

Nic nowego

Minęło ponad czterysta lat, a temat wolności sumienia znów powraca. Zwłaszcza w nowej sytuacji powyborczej. Biorąc pod uwagę jeszcze konstytucyjną bezstronność światopoglądową państwa, niepokojące wydają się być wypowiedzi z prawej strony sceny politycznej, że każda ręka podniesiona na Kościół (w  domyśle rzymskokatolicki) to ręka podniesiona na Polskę i że nie ma w Polsce innej nauki moralnej niż ta, którą głosi (ten) Kościół.

Te obawy nie są przesadne. W kraju, w którym takie sytuacje, jak wliczanie ocen z religii do średniej na świadectwie czy finansowanie szkół wyznaniowych z budżetu państwa, prowokują pytanie, czy Polska nadal jest państwem neutralnym w sprawach światopoglądowych. Czy w kraju, w którym wlicza się oceny z religii do średniej, a  duchownych (głównie rzymskokatolickich) zatrudniania się masami na etatach kapelanów i katechetów — można jeszcze mówić o jakiejś neutralności? Jeszcze trochę a zobowiąże się szpitale, przychodnie i urzędy do przekazywania dokumentacji obywateli sądom kanonicznym w sprawach o stwierdzenie nieważności małżeństwa. To tylko niektóre z pojawiających się wątpliwości.

Z historii wiemy, że kiedy żywotność dominującego wyznania podupada, wtedy  umacnia się w wymiarze prawnym i instytucjonalnym za sprawą sprzyjającej mu klasy politycznej. Tak było już w IV wieku, kiedy po wiekach prześladowań chrześcijaństwo stało się w Imperium Romanum najpierw religią tolerowaną, a niedługo potem dominującą.

Architektami „ślubu ołtarza z tronem”  byli biskupi katoliccy i cesarz Konstantyn. W rezultacie pojawiło się wiele praw o charakterze humanitarnym i prospołecznym  inspirowanych przez Kościół. Zakazano m.in. wypalania znamion na twarzach niewolników, drastycznych kar, walk gladiatorów. W ramach „polityki prorodzinnej” zakazano aborcji, cudzołóstwa i konkubinatu, ograniczono rozwody, zadbano o wdowy i sieroty. Cesarz kazał żołnierzom zmawiać publicznie modły, a sam wspierał Kościół finansowo, umieścił symbole chrześcijańskie w miejscach publicznych i ustanowił niedzielę dniem wolnym od pracy.

Jednak, gdy pod koniec IV wieku chrześcijaństwo stało się religią państwową, Kościół otrzymał prawo posiadania dóbr ziemskich, duchowni zostali zwolnieni od ciężarów państwowych, biskupi uzyskali przywilej własnego sądownictwa, a stanowiska państwowe obejmowali tylko chrześcijanie2. Wróciły też prześladowania — najpierw niechrześcijan, a później i chrześcijan, którzy nie zgadzali się z nauczaniem oficjalnego Kościoła. Tak się kończy zbliżenia państwa z jednym tylko Kościołem.

Prawo i sumienie

Czym wszakże jest wolność religijna? Czy nie oznacza ona prawa do wyznawania i przyjmowania religii według własnego wyboru oraz jej uzewnętrzniania? Czy nie każe ona jednakowo traktować ludzi – niezależnie od ich wyznania czy nawet jego braku? Taką wolność przyniósł światu Chrystus, ucząc miłości do każdego bliźniego: katolika, protestanta, żyda, muzułmanina czy ateisty. Nauka Chrystusa nie pozwala na wykorzystywanie wolności do ograniczania swobód innych ludzi poprzez próby panowania lub narzucania im własnych poglądów.

Tak pojętej wolności zagrażają zarówno systemy religijne odmawiające człowiekowi prawa do własnego światopoglądu, jak i władze świeckie faworyzujące określoną religię czy wyznanie. Zwłaszcza  politycy winni uwolnić się od pokusy wykorzystywania religii jako przykrywki dla osiągania doraźnych celów oraz stale pamiętać, że nawet  szczerość intencji jakiejkolwiek grupy politycznej czy wyznaniowej nie gwarantuje nieomylności.

Ład moralny w społeczeństwie nigdy nie będzie produktem li tylko legislacji prawnej.  Przychodzi on przez osobistą społeczność z Chrystusem poszczególnych jednostek, a w następstwie tego przemianę ich charakteru. Możliwe jest to tylko wtedy, gdy Kościół działa jako Kościół, a nie polityczny partner szukający rządowego wparcia. Misją Kościoła nie jest bowiem korygowanie społeczeństwa poprzez przejęcie nad nim kontroli, ale oświecanie go światłem charakteru Chrystusa. Takiego właśnie światła potrzebujemy najbardziej.

Waldemar Mirosławski

1 Dekret cesarza Konstantyna, [cyt. w:] Euzebiusz z Cezarei, The Ecclesiastical History of Eusebius Pamphilus, Grand Rapids 1988, s. 426. 2 D. Olszewski, Dzieje chrześcijaństwa w zarysie, Katowice 1982, s. 38-39.


Artykuł pochodzi ze strony internetowej miesięcznika Znaki Czasu.

Wersja elektroniczna miesięcznika do nabycia w sklepie Wydawnictwa “Znaki Czasu”  www.sklep.znakiczasu.pl lub w salonach Empik.

Wyświetlenia: 624

Powiązanie Posty

Historycy potwierdzili istnienie 23 postaci z Nowego Testamentu.
Nauka

Historycy potwierdzili istnienie 23 postaci z Nowego Testamentu.

13 czerwca 2022
Jak mieć zdrowe i piękne nogi?
Świat

Jak mieć zdrowe i piękne nogi?

21 marca 2022
Jak rozmawiać z dzieckiem o wojnie?
Świat

Jak rozmawiać z dzieckiem o wojnie?

1 marca 2022
Niekompletne oko rewolucji
Nauka

Niekompletne oko rewolucji

27 stycznia 2022
Wystawa Biblii w Krakowie
Kultura

Wystawa Biblii w Krakowie

11 listopada 2021

Wydarzenia

lip 12
12 lipca godz. 08:00
do 15 lipca godz. 17:00

preCAMP Zatonie 2022

lip 15
15 lipca godz. 08:00
do 24 lipca godz. 17:00

CAMP Zatonie 2022

Zobacz kalendarz

Polecamy

„Rozmowy o rodzinie”
Dzieci

„Rozmowy o rodzinie”

Program telewizyjny dzięki któremu wzmocnisz swoje relacje z najbliższymi. Zachęcamy do oglądania nowych odcinków programu "Rozmowy o rodzinie", przygotowanego przez ...

22 czerwca 2022
Historycy potwierdzili istnienie 23 postaci z Nowego Testamentu.
Nauka

Historycy potwierdzili istnienie 23 postaci z Nowego Testamentu.

Prof. Myktiuk dowodzi, że Nowy Testament nie mija się w żaden sposób z prawdą historyczną. Czy jest możliwe udowodnienie istnienia ...

13 czerwca 2022
Czy dobry Bóg się gniewa?
Duchowość

Czy dobry Bóg się gniewa?

Na taki temat toczyła się dyskusja, w której niedawno uczestniczyłem. Jedni odpowiadali przecząco, inni twierdząco. Pierwsi argumentowali, że Bóg jest pełen ...

6 czerwca 2022
Dociekliwy ksiądz
Duchowość

Dociekliwy ksiądz

Słońce zachodziło majestatycznie nad wiejską okolicą. Dziewięcioletni chłopiec klęknął i trwał tak na kolanach, aż ogniste barwy roztopiły się w szarości zmierzchu. Widział siebie ...

10 maja 2022
Detoks na wiosnę
Zdrowie

Detoks na wiosnę

Na wiosnę warto zafundować sobie oczyszczanie organizmu z toksyn. Szczególnie gdy narzekamy na brak energii, zmęczenie czy bóle głowy. Jest ...

27 kwietnia 2022

Wideo

Currently Playing

Obserwuj nas

Popularne w tym tygodniu

Sztuka (nie)picia

Sztuka (nie)picia

1 maja 2017
Historycy potwierdzili istnienie 23 postaci z Nowego Testamentu.

Historycy potwierdzili istnienie 23 postaci z Nowego Testamentu.

13 czerwca 2022
Życie po śmierci.

Życie po śmierci.

31 października 2017
Dociekliwy ksiądz

Dociekliwy ksiądz

10 maja 2022
Życie Ma Sens

Życie ma sens to serwis internetowy, w którym znajdziesz wiele interesujących artykułów na temat życia: kultura, zdrowie, wiara - to tylko niektóre z zagadnień o których lubimy pisać.

Kategorie

Najczęściej czytane

  • Sztuka (nie)picia (31 231)
  • Życie po śmierci. (14 400)
  • Wielkanocny Koncert Gospel (10 324)
  • Poczucie beznadziejności (7 013)
  • Jak wychować szczęśliwe dziecko? (4 646)

Napisz do nas

kontakt@zyciemasens.pl

Wyszukaj

Brak wyników
Wyświetl wszystkie wyniki
  • Polityka Prywatności

© 2022 LIFEconnect / Życie Ma Sens | Wdrożenie: getfox.pl.

Brak wyników
Wyświetl wszystkie wyniki
  • Świat
  • Zdrowie
  • Relacje
  • Duchowość
  • Wydarzenia

© 2022 LIFEconnect / Życie Ma Sens | Wdrożenie: getfox.pl.